楽しい俳句教室
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
開講の挨拶 Phát biểu khai giảng
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
大学の授業で日本の俳句を紹介することがあります。学生の皆さんに実際に作ってもらうこともあります。その中には若い感性が十分に生かされて、とても感動する作品が多いです。例えば、次はどうでしょうか。
Trong giờ dạy tiếng Nhật ở trường đại học, thầy T có giới thiệu về thể loại thơ Haiku của Nhật Bản. Thầy cũng yêu cầu các em sinh viên tập sáng tác thơ Haiku. Trong số đó có nhiều tác phẩm rất cảm động, chan chứa tình cảm của giới trẻ. Ví dụ như một số bài thơ dưới đây:
#1
バスに乗ってやさしい母をまだ見ます
ばすにのって/やさしいははを/まだみます
Lên xe buýt rồi/bóng mẹ hiền/con vẫn dõi theo
Phạm Thị Trang Nhung
♘ 私はナムディンのバス停にいます。明日から新学期が始まるから、ハノイへ戻らなければなりません。お母さんが見送りに来てくれました。私はバスに乗ってお母さんを見ています。お母さんも私を見ています。バスが動き出しました。だんだん小さくなりながら手を振っているお母さんをまだ見ています。
Tôi đang ở bến xe buýt Nam Định. Vì ngày mai bắt đầu học kỳ mới, nên tôi phải quay lại Hà Nội. Mẹ ra tiễn tôi. Lên xe buýt rồi, tôi nhìn mẹ, mẹ cũng nhìn tôi. Xe buýt đã lăn bánh. Tôi vẫn còn nhìn mãi bóng dáng mẹ đang vẫy tay rồi dần dần nhỏ lại.
♞ この俳句には言葉を交わさなくても分かる母と娘の愛情が表れています。私は家族と別れるのは半分悲しいけれど、あとの半分は大学で友達に久しぶりに会えるのがうれしい。お母さんも私と別れるのが半分悲しいけれど、あとの半分は私に頑張ってと期待しています。バスの動きや遠ざかっていく二人の様子が感じられる素晴らしい俳句です。まるで映画のシーンを見ているようです。
Bài thơ Haiku này thể hiện tình cảm giữa người mẹ và cô con gái dù không nói ra bằng lời. Mặc dù tôi nửa buồn vì phải chia tay gia đình, nhưng nửa lại vui vì lâu rồi mới được gặp lại bạn bè đại học. Mẹ chia tay tôi cũng nửa buồn, nửa lại mong tôi hãy cố gắng. Đây là một bài thơ Haiku hay mà qua đó, chúng ta có thể cảm nhận được dáng vẻ của hai người cùng với hình ảnh xe buýt đang chuyển động xa dần. Tựa hồ như đang xem một cảnh trong phim vậy.
次はどうですか。
Xin mời các bạn thưởng thức bài tiếp theo.
#2
せまい部屋窓があくとき世界あき
せまいへや/まどがあくとき/せかいあき
Phòng hẹp/cửa sổ mở/thể giới mở
Nguyễn Thị Hằng
♘ 私の部屋はとても狭いです。窓は小さいです。しかし、私がその窓をあけるとき、外には広い大きな世界が待っているのです。
Căn phòng của tôi rất hẹp, cửa sổ thì nhỏ. Tuy nhiên, khi tôi mở cánh cửa sổ đó ra thì bên ngoài là cả một thế giới rộng lớn đang chờ đón.
♞ 狭い部屋の小さな窓から広い世界が広がる。それは実際の部屋の広さと外の景色かもしれないし、同時に、私が本を読む時、大きな知識の世界が広がるという心の問題でもあるでしょう。
Từ cửa sổ nhỏ của một căn phòng chật hẹp, một thế giới rộng lớn được mở ra. Đây có thể là độ rộng thật sự của căn phòng và khung cảnh bên ngoài, nhưng đồng thời có thể là vấn đề của tâm hồn có được thế giới tri thức rộng lớn khi tôi đọc sách.
#3
青い空水の上にも青い空
あおいそら/みずのうえにも/あおいそら
Bầu trời xanh/trên mặt nước cũng có/bầu trời xanh
Vũ Thị Nga
♘ 上を見ると雨上がりの青い空が広がっています。足元には小さな水たまり。そして水の上にも青い空が見えます。
Ngước nhìn lên thấy bầu trời xanh sau cơn mưa đang trải rộng ra. Dưới chân là một vũng nước nhỏ. Và có thể thấy bầu trời xanh cả trên mặt vũng nước ấy.
♞ 上を見る。大きな空。下を見る。小さな水たまり。その両方に青い空。目の動きが感じられます。
Ngước lên. Bầu trời rộng. Nhìn xuống. Vũng nước nhỏ. Hướng nào cũng có bầu trời xanh. Có thể cảm nhận được chuyển động của mắt.
上の三つの例から私たちはベトナム人も日本人も家族の愛情、心の動き、自然の美しさを共感できることが分かります。
Từ ba ví dụ trên, chúng ta có thể hiểu rằng dù là người Việt Nam hay người Nhật Bản đều có thể đồng cảm về tình yêu gia đình, sự rung động của con tim hay vẻ đẹp của tự nhiên.
そこでT先生は俳句をベトナムの皆さんに紹介したいと考えるようになりました。
Vì vậy, thầy T có suy nghĩ: muốn giới thiệu với các bạn Việt Nam về thơ Haiku.
T先生は俳句の専門家ではありませんから、解説は先生独自のものです。本の名前を「T先生の」としたのはそのためです。皆さんもご自分の感覚で俳句を鑑賞していいと思います。
Vì thầy T không phải là một chuyên gia về thơ Haiku, nên cách giải thích chỉ là của một mình thầy mà thôi. Tên cuốn sách là : “của thầy T” vì xuất phát từ lý do này. Thầy nghĩ rằng các bạn cũng nên thưởng thức những bài thơ Haiku theo cảm nhận của riêng bản thân mình.
なお、ベトナムの皆さんの俳句にT先生が手を加えた場合がありますが、原意は作者の皆さんのものです。
Ngoài ra, thầy đã sửa đổi chỗ một số bài thơ Haiku của các bạn Việt Nam nhưng ý gốc thì vẫn là của các bạn tác giả.
このサイトでは俳句だけでなく、日本の短歌や詩や歌も紹介します。「俳句を楽しもう」では俳句の作り方や楽しみ方などと特に有名な次の作者を紹介します。
俳句:松尾芭蕉、与謝蕪村、小林一茶
短歌:石川啄木、若山牧水
詩: 金子みすゞ
Không chỉ riêng Haiku, trang web này còn giới thiệu về Đoản ca (thơ ngắn), thơ và các bài hát. Trong cuốn “Vui học thơ Haiku” thầy sẽ giới thiệu cả cách làm thơ, cách thưởng thức cũng như các tác giả nổi tiếng của dòng thơ này là:
Haiku: Matsuo Basho, Yosa Buson, Kobayashi Issa
Đoản ca: Ishikawa Takuboku, Wakayama Bokusui
Thơ: Kaneko Misuzu
最後にこの本で使われている記号について説明します。
♘ 詩歌の意味です。
♞ T先生の解説です。
♘ Ý nghĩa của thơ ca.
♞ Phần giải thích của thầy T.
ここに紹介する作品はどれもたいへん短いです。この本を通じて、俳句や短歌や詩の広い深い世界と親しみやすさの両方を皆さんに楽しんでもらえれば、とてもうれしいです。
Những tác phẩm giới thiệu tại đây bài nào cũng cực ngắn. Thầy sẽ rất lấy làm vui mừng nếu thông qua quyển sách này, độc giả cảm nhận được thế giới thơ ca sâu sắc rộng lớn cũng như cảm thấy gần gũi thân quen.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
感謝の言葉 Lời cảm ơn
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
この本はT先生が一人で作ったのではありません。ハノイ貿易大学とハノイ国家大学人文社会科学大学で日本語を学ぶ皆さんは、若々しい感性に溢(あふ)れた俳句を作ってくれました。それなくしては本書は成り立ちません。改めて深くお礼を申し上げます。
Quyển sách này không phải do một mình thầy T viết ra. Những bạn học tiếng Nhật ở trường Đại học Ngoại thương Hà Nội và trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã làm ra những bài thơ Haiku tràn đầy xúc cảm tuổi trẻ. Nếu không có các bạn ấy thì sẽ chẳng có quyển sách này. Một lần nữa xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các bạn.
この本のベトナム語への翻訳に当たって、貿易大学K53のTrịnh Thanh Thanhさんに大きな協力をいただきました。Thanhさんは4年生ですから、学業も卒業前の準備も忙しかったのですが、全編にわたって翻訳を進めてくれました。心から感謝を申し上げます。また、人文社会科学大学K60の皆さんと貿易大学K53のĐỗ Anh Thưさんも一部の翻訳を手伝ってくれました。たいへんありがとうございました。
Em Trịnh Thanh Thanh, sinh viên K53 trường Đại học Ngoại thương là người có đóng góp rất lớn khi dịch quyển sách này sang tiếng Việt. Vì em Thanh là sinh viên năm 4 nên việc học tập cũng như công việc chuẩn bị trước tốt nghiệp rất bận rộn, nhưng em ấy đã chủ động dịch hầu hết từ đầu đến cuối quyển sách này. Từ tận đáy lòng, thầy xin gửi lời cảm ơn đến em ấy. Thêm nữa, những em sinh viên K60 trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, và em Đỗ Anh Thư sinh viên K53 trường Đại học Ngoại Thương cũng đã giúp thầy dịch một phần thơ ca. Cảm ơn các em rất nhiều.
コスモス日本語センターのNguyễn Thị Dung先生はベトナム語翻訳の前半部分について校閲(こうえつ)してくださいました。また、貿易大学日本語学部のVũ Thị Thanh Trang先生は翻訳の後半部分の校閲と翻訳全体について用語・用法の統一を行ってくださいました。お二人とも社会人としてご活躍なさっている中で、詳細にわたるご労を取ってくださったことに深い感謝と敬意を表します。
Cô Nguyễn Thị Dung, giáo viên tại Học tiếng Nhật Cosmos đã giúp thầy hiệu đính nội dung nửa đầu quyển sách. Ngoài ra, cô Vũ Thị Thanh Trang, giáo viên tiếng Nhật tại Khoa tiếng Nhật trường Đại học Ngoại thương đã giúp thầy hiệu đính nội dung nửa cuối quyển sách và thống nhất cách dùng từ, thuật ngữ của toàn thể bản dịch. Thầy xin bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng sâu sắc tới hai cô giáo, vừa bận rộn công tác vừa bỏ nhiều công sức giúp đỡ thầy hoàn thiện quyển sách này.
日本の俳句として、伝統的なものだけでなく、中学生や高校生を含む広い世代の新しいスタイルの俳句も取り上げました。それらは日本の株式会社伊藤園が毎年募集・発表している俳句コンテストの中から選んだ優秀作です。転載を許可してくださった伊藤園さんに篤(あつ)く御礼申し上げます。
Không chỉ những tác phẩm Haiku Nhật Bản mang tính truyền thống, thầy còn chọn đưa vào những bài thơ có phong cách mới của nhiều thế hệ bao gồm cả các bạn trẻ đang học trung học cơ sở và trung học phổ thông. Đó là những bài thơ xuất sắc được tuyển chọn từ Cuộc thi Haiku do Công ty cổ phần Itoen Nhật Bản phát động và công bố hàng năm. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Itoen đã cho phép thầy T được đăng những bài thơ đó.
さらに、それぞれ味わいのあるコマーシャルを使わせてくださった次の各社にも御礼申し上げます。第一三共ヘルスケア株式会社、株式会社文明堂東京、前田製菓株式会社、株式会社東京メガネ、株式会社パイロットコーポレーション
Hơn thế nữa, thầy cũng xin cảm ơn các công ty sau đã cho phép thầy sử dụng các quảng cáo sản phẩm gây ấn tượng sâu sắc: Công ty Cổ phần Chăm sóc Sức khoẻ Daichi Sankyo, Công ty Cổ phần Bunmeido Tokyo, Công ty Sản xuất Bánh kẹo Maeda, Công ty Cổ phần kính mắt Tokyo, Công ty Cổ phần Pilot Corporation.
皆様、たいへんありがとうございました。
Xin trân trọng cảm ơn tất cả các bạn!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
翻訳を終わって Dịch xong
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Tôi là Thanh, sinh viên năm 4 trường Đại học Ngoại thương. Đối với tôi, việc làm thơ Haiku khó nhưng rất thú vị. Nhờ có thầy T mà tôi đã có thể làm được một bài thơ Haiku của riêng mình. Thông qua việc làm thơ Haiku, tôi đã hiểu hơn về đặc điểm thơ Haiku của Nhật Bản, cũng như có cơ hội được biết đến những bài thơ Haiku nổi tiếng của Nhật. Tôi rất vinh dự khi được dịch cuốn sách này. Mọi người hãy cùng thưởng thức cuốn sách này nhé. Nếu được thì hãy thử làm thơ Haiku nhé!
Trịnh Thanh Thanh
K53 Trường Đại học Ngoại thương
私は貿易大学4年生のタインです。私にとって俳句を作るのは難しいですが、とても面白いです。T先生のおかげで私は自分の俳句を作れました。俳句作りを通して日本の俳句の特徴が分かりました。また日本の有名な俳句を知る機会がありました。この本をベトナム語へ翻訳できたことは非常に光栄です。皆さん、ぜひこの本を観賞してください。できれば、自分でも俳句を作ってみてくださいね!
チン・タイン・タイン
貿易大学 第53期